සූකර මද්දව නැමති අවසාන බුද්ධ පූජාව ඌරු මස් ද ?

ග්ගමහා පණ්ඩිත අතිපූජ්‍ය කොටුගොඩ ධම්මාවාස අනුනාහිමිපාණන් වහන්සේ විසින් රචිතයි

අන්තිම බුද්ධ පූජාව
නමෝ තස්ස භගවතෝ අරහතෝ සම්මා සම්බුද්ධස්ස

බුදුරජාණන් වහන්සේට අන්තිම බුද්ධ පූජාව කළෝ පාවා නුවරවාසී චුන්දකර්මාර පුත්‍රයාණෝ ය. ඔහු රන් – රිදී, මුතු – මැණික් ව්‍යාපාරිකයෙකි. මහා බූදල් කාරයෙකි. මේ චුන්ද කර්මාන්ත කරුවාණන් යටතේ සේවය කිරීමෙන්, යැපුණු ගම්මාන දෙතිසක් පැවති බව දැත්වේ. ඔහු රන් රිදී ආභරණයන් මුතු මැණික් ඔබ්බවා තනයි. එය ඉතා උසස් අයුරින් කළ නිසා ඔහුගෙන් අගනා ආභරණ ගෙන යාමට දඹදිව්හි දුර බැහැර දේශයන්ගෙන් ද බොහෝ දෙනා පැමිණිය හ. මෙ තෙමේ බෙහෙවින් ම අවංක ව්‍යාපාරිකයෙකු වශයෙන් එදා දඹදිව ප්‍රචලිත නමක් ලබා සිටියේ ය. චුන්ද ව්‍යාපාරිකයා තම සේවක – කාරකාදීන්ට ද නිසි පරිදි සැළකූ, කාටත් උදව් – උපකාර කළ ජනප්‍රසාදයට පත් සැදැහැවත් බෞද්ධයකු වශයෙන් ද නම්දරා සිටියේ ය. එයට හේතුව එතුමා සෝවාන් ඵලයට පත් වූ කෙනෙකු වීමයි.

තථාගතයන් වහන්සේ පුරා හතළිස් පස් වසරක් ලෝක සත්වයා වෙත මහත් කරුණාවෙන් යුතුව දම් දෙසා අවසාන අවස්ථාවේ දී පිරිනිවන් පෑමට වැඩම කළ සේක්, කුසිනාරා නුවර මල්ලව රජ දරුවන්ගේ උපවර්ථන සාල වනෝද්‍යානයට ය. බුද්ධත්වයෙන් පන්සාළිස් වසරෙහි නවම් මස පෝදා අදින් තුන් මසක් ගෙවීගිය දින – වෙසක් පොහෝ දා මාගේ පිරිනිවීම සිදුවන්නේයැ’යි ප්‍රතිඥා දුන් උන්වහන්සේ, පසුදා විසාලාවෙන් පිටත් ව, දීර්ඝ ගමනක් වූ අම්බගාම – ජම්බුගාම – හස්ථි ගාමාදිය සහ ප්‍රසිද්ධ නගරයන් වූ භෝග නුවර ද පසු කොට, රජගහ නුවර හරහා පිරිනිවන් පෑමට නියමිත දිනට කලින් දා පාවා නුවරට භික්ෂු සංඝයා වහන්සේත් සමග පැමිනි සේක.

එදින දවල් නගරාසන්න ගමක සැදෑහැවතුන් පිළිගැන් වූ දානය වළඳා ඉර අවරට යත්ම පාවා නුවර පිහිටි, ඉහත කී චුන්ද ව්‍යාපාරිකයාගේ සුවිසල් අඹවත්තට වැඩම කළ හ..මේ, අක්කර හත අටක් පමණ විශාල වූ චුන්ද දානපතියාට අයත් අඹ ගසින් පිරීගිය දැකුම්කළු උද්‍යානයකි.මෙය චුන්දකර්මාර ප්‍රභූවරයාගේ පෞද්ගලික විවේකය පිණිස සකස්කරන ලද්දකි.

බුදුරජාණන් වහන්සේ මහ සඟ පිරිසත් සමග වැඩම කරවනු දුටු උද්‍යාන පාලක තැන ඉදිරියට පැමිණ උන්වහන්සේ ගෞරවයෙන් පිළිගෙන උයන තුළට වැඩමවා, උයන මැද පිහිටි විවේක ශාලාවෙහි වඩා හිඳුවා, මහා සංඝයාට ද පහසු පරිදි ගස් යට තැනින් තැන පිහිටි කුඩා කූටාගාරයන්හි හිඳීමට පිළියෙල කරවා, තම සහයක කම්කරුවන්ට මෙසේ කීයේ ය. “සහයකයිනි, මේ පැමිණියේ හෙට පිරිනිවන් පාන බවට රට වැසියා අතර කට කතා පැතිර ගොස් ඇති – ශාක්‍ය සිංහවූ බුදුරජාණන් වහන්සේ ය. චුන්ද කර්මාර පුත්‍ර තුමන්ගේ ත්, අපගේත් ශාස්තෘන් වහන්සේ ය. මා වහා චුන්ද කර්මාර තුමන් වෙත ගොස් මුන්වහන්සේ ගේ පැමිණීම දැනුම් දී එනතුරු ඔබ කවුරුත් අවශ්‍ය සිසිල් පැන් ආදිය පිළියෙල කරදිය යුතු යැ’ යි” පවරා, උසීර උයන් පාලකයා වහා චුන්ද තුමන්ගේ ව්‍යාපාරිකස්ථානයට ගියේ ය.

“චුන්ද කර්මාර පුත්‍රයාණෙනි, හෙට කුසිනාරාවේදී පිරිනිවන් පානා බවට මහජනයා අතර මහා ආන්දෝලනයක් පැතිර පවත්නා සිද්ධාර්ථ ගෞතම බුදුරජාණන් වහන්සේ දැන් ඔබ තුමන්ගේ උද්‍යානයට සඟ පිරිසත් සමඟ වැඩම කළා! උන්වහන්සේ පැමිණි බව දන්වීමට පැමිණියෙමි” උසීර ඔබ ගෙනාවේ අගය කළ නොහැකි පුවතක්! ඔබ දැන්ම ම , මේ කීප දෙනෙකුත් සමග මගේ නිවසට යන්න..මේ ප්‍රවෘත්තිය සැදැහැවත් මගේ බිරිඳට ද දන්වන්න. නොබෝ වේලාවකින්,, අඹ – දඹ – මිදී සිසිල් ගිලන්පසක් ඒ වැඩම කළ පන්සිය නමට ම සෑහෙන පරිදි ගෙනෙන ලෙස ඇයට මගේ වචනයෙන් කියන්න. මගේ දරුවන්ට ද මව් සමඟ ගිලන් පස රැගෙන එන ලෙස දන්වා, ඔබ වහාම පළමුව බුදු රදුන්ට පමණක් සෑහෙන තරම් මුද්‍රික හා උගුරැස්ස (වෝච) පැනක් සකස් කරගෙන එන්න. මම දැන් සැනෙකින් බුදු රදුන් වෙත යන්නෙමි’ යි චුන්ද තුමා අඹ උයනට පිටත්විය.

දුටු විගස, භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ සිරි පතුල් බදාගෙන හඬමින් වැළපෙමින් “ස්වාමීනි බුදුරජාණන් වහන්ස, ඔබ වහන්සේ හෙට දවසෙහි පිරිනිවන් පාන්නෙහි ය’ යන ආරංචිය දැනට තෙමසකට කලින් අපට දැන ගන්නට ලැබුනා! ඒ අසුභ ආරංචිය දැනගත් සෑම කෙනෙක් ම හඬන්නට වැළපෙන්නට පටන් ගත්තා! ලෝකයෙහි සෑම දෙයක් ම අනිත්‍යය’ යන ඔබ වහන්සේගේ ඉගැන්වීම අපි දන්නවා! එසේ වුනත් බුදු පියාණනි, මේ දුක අපට දරාගන්නට බැහැ. මට වඩා – බලවත් රාජකීයයෝ ද – ධනවත් අය ද මේ පාවා නුවර සිටිනවා! කොතනකටවත් නොගොස් අන්තිම දිනයේ මා වෙත පැමිණීම මට මහා සැනසිල්ලක්! ඒ ටිකයි මට ඇති එකම සහනය! නැත්නම් මා අද දුකින් රෝගාතුර වෙනවාට කිසිම සැකයක් නැහැ” මෙසේ චුන්දකුමාර දුක් අඳෝනා බස් කියන්නට විය.

මේ අතර උසිර උයන් පාලකයා ගෙනෙන ලද මිදි යුෂ බුදු රජාණන් වහන්සේට පිලින්නවා, ඉන් අනතුරුව බිරිඳ හා දරුවන් සේවක පිරිසත් සමඟ රැගෙන ආ ගිලන්පස වලින් මහා සංඝයා ද පිදූහ. සියල්ලන්ටම, බුදුරජාණන් වහන්සේ යෝග්‍ය අනුශාසනයක් කළ සේක. නැවතත් තථාගතයන් වහන්සේට ආරාධනාවක් කරන චුන්දකර්මාර පුත්‍ර තුමා “බුදු පියාණනි, ඔබ වහන්සේට මා හෙට උදේට විශේෂ බෙහෙත් කැඳක් – යාගුවක් පිළියෙල කරවමි. හෙට දවාලට මේ දහසකට ආසන්න මහා සංඝයාටත් දානය පිළියෙල කරවමි.